Links zit bekneld tussen de twee kwaden van de paternalistische bemoeizucht en de doorgeschoten vrijheidsdrang. Het antipaternalisme van de jaren zestig en zeventig is naar rechts verhuisd en heeft een populistische wending genomen.

Dat zet onze libertaire en antiautoritaire tradities onder grote druk. Vrijheid leidt immers niet vanzelf tot vrijzinnigheid, en emancipatie niet vanzelf tot goed gedrag. Hoe verhinderen we dat het individualisme doorschiet in narcisme, hebzucht en hufterigheid? Hoe kan de vrijheid daadwerkelijk groen en sociaal worden gemaakt?"

De auteurs in Vrijzinnig paternalisme bepleiten een open en democratisch paternalisme dat het morele debat over het goede leven niet schuwt. Zo zetten Dick Pels en Marina Lacroix het prostitutiestandpunt van GroenLinks op zijn kop, wil Anna van Dijk meer overheidsactivisme inzake overgewicht en vinden Erica Meijers en Cas Smithuijsen het verheffingsideaal opnieuw uit voor de kunsten. Jos van der Lans opent de aanval op de institutionele leemlaag en beproeft de eigen kracht van burgers, Femke Roosma houdt een fris pleidooi voor het basisinkomen en Bas Eickhout en Casper Thomas pleiten voor een vrijzinnig klimaatpaternalisme. Het wordt tijd voor een groen en links beschavingsoffensief.

Bestel via bol.com.

Een strikte geschiedschrijving is dit boek niet. Erwin Wieringa schreef het naar aanleiding van het vertrek Hans Kröber, één van de bestuurders van de Pameijer-stichting, een GGZ-instelling die vooral in de sfeer van het wonen werkt voor mensen met een beperking. Daarvoor interviewde Wieringa een aantal prachtige professionals en mensen die gebruik maken van de voorzieningen van Pameijer (die overigens heel mooi gefotografeerd zijn door Sanne Donders).

Dat is op zichzelf lezenswaardig, maar Wieringa – sinds jaar en dag hartstochtelijk ambassadeur van het inclusief denken - grijpt deze gelegenheid aan om een soort persoonlijke geschiedenis te schrijven van de inclusie-beweging in Nederland. En dat is heel aardig, want die geschiedenis is nog onvoldoende opgetekend.
In zijn reconstructie van het moderne denken over mensen met een beperking houdt hij beleidsmatig en weldenkend Nederland een spiegel voor hoe wij met de beste bedoelingen deze mensen toch apart ‘institutionaliseren’ in modern opgezette voorzieningen die niet langer in bos en duin, maar in de stad zijn opgetrokken. Zo werd Dennendal niet meer dan een incident, de dominante praktijk bleef – ondanks alle beleidsnotities over vermaatschappelijking – een vorm van buitensluiten, terwijl inclusie in de Verenigde Staten echt structureel beleid werd om mensen met beperkingen gewoon een normaal leven te laten leiden.
Wieringa vertelt heel onderhoudend over zijn ontmoeting met de grote voorvechter van dit ‘normalisatiebeginsel’, de Amerikaanse hoogleraar Wolf Wolfensberger, en neemt de lezer mee in de wijze waarop dit inclusieve denken de laatste jaren heel langzaam ook in Nederland vaste voet aan de grond krijgt. De Pameijer-stichting is daar een voorbeeld van.

Bestellen kan www.niemandminder.nl.

Ruim 425 mensen maakten met elkaar het Nationaal Eropaf-laboratorium dat donderdag in het Amsterdamse MuzyQ-centrum werd georganiseerd, tot een eclatant succes. Het was een bijzonder congres omdat de organiserende stichting Eropaf haar vijfjarig bestaan wilde vieren met wat zij het ‘eerste Nederlandse benefietcongres’ noemde. Anders gezegd: met het Eropaf-laboratorium wilde de stichting geld ophalen voor een nieuw initiatef: het opzetten van een steunpunt voorkomen huisuitzettingen.

Dat is meer dan gelukt. Met behulp van deelnemersbijdragen, sponsors, de belangeloze medewerking van een groot aantal mensen die inleidingen verzorgden en het voortouw namen in de discussies, en een spectaculaire door Pieter Hilhorst (onderste foto) geleide veiling haalde de stichting meer dan € 30.000,- op. Ruim voldoende om het steunpunt uit de startblokken te schieten. Meer informatie daarover vindt u op de vandaag gelanceerde site: www.huisuizetting.info.

Maar die opbrengst was niet het enige wat het Eropaf-laboratorium tot een succes maakte. Belangrijker was dat de ruim vierhonderd deelnemers een dag lang, in acht deellaboratoria, hun hersens kraakten over alle hot items in de discussie over – ondermeer - een nieuw soort (eropaf-)professionals, het herontwerpen van dienstbaarheid van professionals, burgerkracht en de vraag hoe de organisaties eruit zien waarin deze vernieuwingen worden gepraktizeerd. Dat zijn thema’s die momenteel niet alleen in elk stadhuis ambtenaren en politici bezig houden, maar die daarbuiten ook tot talloze nieuwe initiatieven en praktijken leiden. Dat zijn de vonken die het vuur van de verandering moeten aansteken. En dat, zo blijkt tijdens het Eropaf-laboratorium, op tal van plaatsen het geval.

Er is, met andere woorden, sprake van een beweging die werkt aan een transitie van de insituties, die zoekt naar nieuwe vormen en voorbeelden. Die beweging kwam donderdag 13 oktober bijeen en de energie spatte ervan af. Dat maakte de dag tot een ware happening.

Meer informatie binnenkort op:www.eropaf.org