JOS VAN DER LANS - WEBLOG / TWITTER

Tijdens mijn politieke carrière als Eerste Kamerlid (1999-2007) was ik een van de eerste politici die in 2004 een eigen - tamelijk primitief - weblog begon. Eerst vooral vanwege mijn politieke activiteiten/meningen, maar in de loop der tijd steeds meer over mijn publicaties en publieke optredens als journalist en publicist. Zo werd het weblog een etalage voor iedereen die op hoogte wilde blijven van mijn gepubliceerde artikelen en columns, van gebeurtenissen waar ik bij ben geweest, van observaties die ik doe, van meningen die in mij opwellen, of van andere persoonlijke wetenswaardigheden.

Het is geen dagboek, maar wel een soort maandboek geworden, waar ik zelf regelmatig in terug blader om nog even na te gaan hoe het ook al weer zat.

Reacties worden op prijs gesteld. Stuur een email naar: info©josvdlans.nl

weblog - mei 2008
Reactie Ben Fruijtier

17 mei stond er een zeer interessante beschouwing in het Volkskrant-katern van de hand van Ben Fruytier, lector aan de Hogeschool Utrecht en hoofddocent aan de Radbout Universiteit te Nijmegen. De kop was: 'Harm was bij tante To niet beter af' en het ging over de veranderende professionals en de zorg voor de verstandelijke gehandcipate broer van Ben Fruytier: Harm. Eerder schreef hij mij een briefje als reactie op 'Ontregelen'. Ik heb deze indertijd op mijn weblog gepost, maar omdat het stuk ook nog in de Volkskrant zou verschijnen, heb ik het op verzoek van de auteur even er afgehaald. Maar nu het verschenen is, kan het weer.

Zeer geachte Jos van der Lans,

Ik heb met veel interesse uw boek Ontregelen gelezen. Ik wil graag een opmerking maken over het begrip 'de professional' dat zo centraal staat in uw analyse. In de hele ontwikkeling die u beschrijft, blijft 'de professional' een constante. Dat is vreemd. De professional die in de jaren zestig met veel aanzien en gezag in het hart van de organisatie stond, zou dezelfde zijn als de professional die anno 2008 zich (gedwongen) heeft teruggetrokken naar de periferie van de organisaties. Debet daaraan zijn de steeds mondiger burger, de managers die met de groei van de organisaties in grote getale hun intrede deden in de publieke en die de taal van de markt meenamen verworven in specialistische managementopleidingen. Ik hoop het zo goed samen te vatten.
Ik zou daar een stelling tegenover willen plaatsen die ik met net zoveel en net zo, op het eerste gezicht overtuigende, argumenten kan staven. Die stelling is dat de professional van 2008 niet het sláchtoffer is van de door u genoemde ontwikkelingen, maar het prodúct. Evenzogoed als de manager een specialist geworden is in het managen, het doet er niet toe van wat, is de professional van nu het product van steeds verder voortschrijdende specialisering in de publieke organisaties. Voordat ik u met allerlei termen uit de organisatiewetenschap mijn analyse van de ontwikkeling van de organisaties in de publieke sector ga geven, en daarmee het onheil over mij afroep om als zo'n vervloekte management-professional afgeschilderd te worden, wil ik u graag een verhaal vertellen.

Wie het hele - zeer interessante - verhaal wil lezen, moet hier klikken.

Verrassende parallel


Toen ik in maart 2008 het boek van Jos van der Lans “Ontregelen, de herovering van de werkvloer” las was ik verrast en verheugd over de treffende parallel met de publicatie van mijn boek “Hebben is hebben, maar met het zijn is het de kunst” in januari 2008. De verrassende parallel zit eenvoudig in het gegeven dat wij beiden de vastgelopen bureaucratie willen tegengaan door de leefwereld van de werkvloer weer nieuw gezicht te geven.
In mijn boek gaat het specifiek over de Jeugdzorg waarbij ik de metaforische vergelijking maak met het sprookje van Doornroosje. Doornroosje is de inhoud van de Jeugdzorg. Maar helaas ze slaapt en moet wakker gekust worden. Echter menig prins die dat probeert komt jammerlijk om in de doornhaag rond haar kasteel. De metafoor laat zich raden. De doornhaag is de bureaucratie in de Jeugdzorg, waardoor Doornroosje, de inhoud van de jeugdzorg, niet tot leven gewekt kan worden. En de prinsen die jammerlijk omkomen zijn de extra gelden om de wachtlijsten weg te werken, dat is minister Rouvoet met de Centra voor Jeugd en Gezin, dat zijn de vele Task Force werkgroepen die de problemen moeten oplossen. En de feeën die Doornroosje alle goeds toewensen zijn de onderzoekscentra voor de Jeugdzorg, het Nederlands Jeugdinstituut (NJI), de werkgeversclub de MO-groep.
De bureaucratie wordt veroorzaakt door de dominantie van prestatiemetingen, protocollen die belangrijker zijn dan het daadwerkelijke contact (JvdL noemt dat protocolgestuurde professionals) de certificeringen, de statistiek, de cijfers. Dat is het “Hebben” de buitenkant, sturen aan de oppervlakte. Evenals bij JvdL gaat het om het in evenwicht brengen van de verstoorde balans tussen “Hebben” en “Zijn”.
JvdL houdt een pleidooi voor het ontregelen en formuleert 10 ontregelprincipes. En die moeten vooral gehanteerd worden door de leidinggevenden “De nieuwe revolutionairen” ,zie zijn hoofdstuk 6. Dat vraagt een andere vorm van leiderschap, dat meer dienend is. Ik spreek daar ook over in hoofdstuk 5, maar heb zo mijn twijfels in het geloof van JvdL in de “nieuwe revolutionairen”. Zij zijn immers ook de gevangenen van de bureaucratie.
Zelf ontwerp ik een instrument dat vragen stelt aan de cliënt zelf (het kind in de Jeugdzorg), aan de professionals, aan de leidinggevenden en aan de interventie. Een dergelijk instrument wordt in het WRR-rapport “Bewijzen van goede dienstverlening” een “procesgestuurd” instrument genoemd. Het gaat dan evenals bij JvdL om de inhoud van het proces, niet om de outputmetingen. Daardoor ontstaat er in de organisatie een inhoudelijk professioneel gesprek. Of om in termen van JvdL te spreken: er ontstaat een andere logica. Zie zijn hoofdstuk 7 “Levende kennis”.
Kortom ik ben verheugd met zijn publicatie en hoop samen met hem dat er sprake is van een daadwerkelijke kanteling. Maar eenvoudig zal het niet zijn. Ook daarvan vinden we in zijn boek vele voorbeelden.

F.Kauffman
Hebben is hebben,maar met het zijn is het de kunst
Het zelfregulerend vermogen van het primair proces in de jeugdzorg

Uitgever: Graviant educatieve uitgaven, Doetinchem
ISBN/EAN: 978-90-75129-73-1
Bestellen kan via: www.graviant.nl
Particuliere handelaren in staatszaken

Bericht van de site van de Woonbond over hun congres 'Investeren in mensen of stenen'van 23 mei in Ede.

Woningcorporaties kunnen ook in de toekomst van eminent belang blijven voor de Nederlandse volkshuisvesting. Maar dan moeten ze zich niet te veel loszingen van hun publieke kerntaken (''), moeten hun te leveren prestaties beter worden genormeerd en dient hun positie stevig te worden verankerd in een niet-vrijblijvende overleg- en toezichtsstructuur, waarin huurders een belangrijke positie krijgen. Daarover bleek grote eensgezindheid op het Woonbondsymposium 'Investeren in stenen of in mensen?' op 23 mei in Ede.

In het ochtendgedeelte waren er inleidingen van emeritus-hoogleraar Hugo Priemus, Woonbondbeleidsmedewerker René van Genugten en Centraal Fondsdirecteur Jan van der Moolen. Cultuurfilosoof en publicist Jos van der Lans besloot het ochtendgedeelte met een provocerende column. 'Ik vind dat woningcorporaties nog machtiger mogen worden dan ze al zijn. Laat ze echte handelaren in staatszaken worden. Maar dan moeten ze echte, effectieve countervailing powers in hun eigen organisaties durven toe te laten. Dan moet er iemand een spaak in de wielen kunnen steken, dan moeten bestuurders een nederlaag kunnen lijden.' Klik hier om zijn volledige column te lezen.

Het debat met de Tweede Kamerleden Bas Jan van Bochove (CDA) en Ineke van Gent (GroenLinks) leverde weinig politiek vuurwerk op, al daagde Ineke van Gent de zaal uit met haar standpunt dat corporaties wat haar betreft echte emancipatiemachines mogen worden, met een zeer uitgebreid maatschappelijk takenpakket. Bas Jan van Bochove haalde uit naar de bemoeizucht van de Europese Unie. 'Blijf met je vingers van ons corporatiebestel af en hou op met zeuren.'

Klik hier voor meer informatie over de woonbond.
CANON SOCIAAL WERK - nieuwe versie 1.3



www.canonsociaalwerk.nl


Toelichting nieuwe versie 1.3 CANON

Er is opnieuw nieuws over de canon sociaal werk. Na de lancering van de Vlaamse versie net voor Kerst, is afgelopen donderdag ter gelegenheid van het congres BEING THERE de versie 1.3 van zowel de Nederlandse als Vlaamse canon sociaal werk online gezet. Nieuwe elementen daarin zijn uitbreiding van het aantal vensters naar 35, meer achtergrondmateriaal in de vorm van gescande publicaties of doorverwijzingen naar online materiaal en links naar Google Earth waar relevant.

Tijdens het congres kregen we weer veel tips voor nieuwe vensters, en ook erg veel enthousiasme om een soort tussen-canon te maken, tussen de Nederlandse en Vlaamse in, met een tiental vensters over belangrijke internationale mensen die het sociaal werk in beide landen beinvloed hebben. Denk daarbij aan Jane Adams, Octavia Hill, Mary Richmond, ... maar ook aan mensen met kritiek op de sector zoals Charles Murray of Joel Fischer.

We gaan er meer aan de slag, en verwelkomen zoals altijd reacties/aanvullingen/correcties op deze versie of tips voor de volgende versie.

Verdere info op www.canonsociaalwerk.nl en www.canonsociaalwerk.be

Jos van der Lans, Jan Steyaert, Wim Verzelen, Maarten van der Linde en Willem van Leeuwen

Een kwestie van geduld


Wat ik als kleine jongen het meest bewonderde aan mijn oma was dat ze gigantsiche puzzels kon leggen. Van duizend stukjes, wat in mijn achtjarige ogen, een ontelbaar groot geheel was. Mijn oma begon en overwon.
Ik moet vaak aan haar denken als ik weer eens een actieplan voor een achterstandswijk doorneem of een resultaatgerichte wethouder hoor spreken. Zij schetsen de beelden die op de puzzeldozen van mijn oma stonden. Het eindplaatje is bekend en één voor één gaan we al ware het puzzelstukjes de stappen zetten die tot het gewenste resultaat leiden.
Maar waar mijn oma met het grootste gemak elke keer weer in slaagde, lukt een gemiddelde beleidsmaker of een doorsnee bestuurder niet. Er komt elke keer net een ander eindplaatje uit dan de bedoeling was.
Dat komt omdat wij – ook al roept iedereen om het hardst dat de samenleving ‘niet maakbaar’ is - nog steeds niet kunnen accepteren dat in de sociale werkelijkheid het meeste niet volgens plan verloopt. De politiek leeft van (papieren) plannen en de bestuurder kan niet zonder – zo beginnen we elke keer weer aan het leggen van een onlegbare puzzel. Met alle kamervragen en kritische opmerkingen vandien, die weer leiden tot een beleidsbijstelling, etcetera.
Terwijl mijn oma eigenlijk een heel andere strategie volgde. Ze keek een keer naar de foto aan de voorkant, gooide de puzzelstukjes dan in de achterkant van de deksel en begon stukje voor stukje te combineren, kleuren te zoeken en langzaam maar zeker ontstonden er verzamelingen stukjes die in haar handen tot een geheel groeiden. Wij vroegen haar wel eens of ze die foto niet nodig had. Dn haalde ze haar schouders op en zei: ‘Nee hoor, die komt vanzelf uit de stukjes te voorschijn. Het is een kwestie van geduld.’
Zo’n oma had Ella Vogelaar moeten hebben.

Verschijnt in ‘Op de Hoogte’ een nieuwsbrief van Laagland Advies.
Soberheid

Toen de onderhandelaar van het Platform van Gemeentelijke Woningbedrijven zich begin jaren negentig opmaakte om de ‘ambtenaren’ van de Gemeentelijke Woningbedrijven in het kader van de privatisering over te hevelen naar de CAO voor woningcorporaties zag hij aanvankelijk erg op tegen de klus. Het overhevelen van een groep van de ene naar de andere CAO is altijd een heel gepuzzel, omdat verschillende waarderingssystemen op elkaar aangesloten moeten worden en er natuurlijk niemand op achteruit mag gaan.
Maar in dit geval was het zo gepiept. Vrijwel alle werknemers van de woningbedrijven zouden er in de nieuwe CAO aanmerkelijk op vooruit gaan. Op alle fronten betaalde de corporatie-CAO aanmerkelijk beter, behalve op het laagste niveau van huismeesters. Daarvoor kon je beter door gemeenten worden uitbetaald.
Er is geen reden om aan te nemen dat er sindsdien veel is veranderd. De arbeidsvoorwaarden van de corporatiesector zijn verreweg het beste van alle CAO’s in de publieke sector. Dat geldt al zeker voor de hogere regionen (en dan heb ik het dit keer niet over de salarissen van bestuurders).
Er wordt gewoon zeer goed verdiend. Je kunt ook zeggen: de sector heeft de afgelopen kwart eeuw bovengemiddeld goed voor zichzelf gezorgd. Dat zal alles te maken hebben met het feit dat – in tegenstelling tot de salarissen in het onderwijs, de zorg of bij de politie – de corporaties over hun CAO niet met Den Haag hoeven te onderhandelen.
Maar wat mij erg goed zou lijken als men zich in de sector wel wat meer van deze weelde bewust zou zijn. Op alle fronten. Dat het eigenlijk bizar is dat leerkrachten op een vmbo-school wegens geldgebrek hun leerlingen nauwelijks een maquette kunnen laten bouwen, terwijl een corporatie het gewoon voor veel geld uitbesteed. Dat een clubhuis met veel moeite haar meubels bij IKEA koopt, terwijl de corporatiekantoren ‘design’ zijn.
Ik weet dat het een illusie is, een nostalgisch verlangen zelfs, maar soms zou ik iets van die degelijkheid en soberheid terug willen zien die de pioniers van de woningcorporaties in Nederland honderd jaar geleden zo kenmerkte. Het zou me gewoon een keer dat goede gevoel geven dat ik tegenwoordig zelden of nooit heb als ik een corporatiekantoor achter mij laat.

Deze column verschijnt in Aedes Magazine, nr.9, van 15 mei 2008.
Nog een beetje in Den Haag aanwezig

Er ligt nog een heel klein restje Van der Lans in politiek Den Haag. Het wordt in leven gehouden door vooral de Tweedekamerfractie van de PvdA die minister Cramer achtervolgt met een toezegging die zij aan mij op 22 mei 2007 deed (bij de behandeling van de Grondexploitatiewet) om te onderzoeken of er nu eens systematisch onderzoek gedaan kan worden naar de posities op de grondmarkt in Nederland. Dat is acht jaar mijn Haagse stokpaardje geweest. Naar aanleiding van de uitzending Landroof op de televisie heeft de vaste kamercommissie de minister vragen gesteld, waarin zij nog eens aan haar toezegging werd herinnerd. Vandaag heeft minister Cramer geantwoord. En weer net zo vaag als dat nu al acht jaar is gebeurd. Ze komt namelijk binnenkort met een brief, maar laat wel doorschemeren dat er niet het onderzoek zal komen waar ik naar gevraagd heb. Iedereen zal na lezing van dit proza begrijpen dat de vreugde dat ik de residentie achter me gelaten heb nog steeds groeiendende is.
Maar oordeel zelf:

4

Kan de Kamer, op grond van uw toezegging in de Eerste Kamer (antwoord aan Van der Lans) binnenkort voorstellen verwachten om systematisch onderzoek mogelijk te maken dat nauwkeurig en concreet inzicht biedt in de activiteiten en verworven rechten van partijen op de grondmarkt en de grondposities die deze inmiddels in Nederland hebben ingenomen?


In het debat op 22 mei 2007 met de Eerste Kamer over de Grondexploitatiewet heb ik een verkenning toegezegd naar verbetering van het inzicht in bestaande grondposities, uitgaande van beschikbare informatie en zonder dat (grote) verzwaring van administratieve lasten optreedt. Doel daarbij is de transparantie van grondtransacties te vergroten. Toegezegd is in mei 2008 hierover een brief aan de Eerste Kamer te verzenden. Volgens de huidige verwachtingen kan deze brief inderdaad in mei a.s. aan de Eerste Kamer en in afschrift aan de Tweede Kamer worden verzonden.
Het door mij toegezegde grondpositieonderzoek heeft daarmede een minder vergaande strekking dan thans door uw commissie bij vraag 4 wordt verwoord.

Betutteling

Dit is het kabinet van de betutteling. Voor nogal wat moderne geesten is alleen de constatering al voldoende om dit kabinet te diskwalificeren als een grote propagandaploeg voor de jaren vijftig. Ook D66-leider Pechtold (heeft die man eigenlijk nog wel een partij?) heeft er een handje van om te doen alsof de moraalridders ons dagelijks leven onmogelijk maken. Ach, ach, ach, hoe verschrikkelijk.
Ik merk daar weinig van, dus vraag ik deze diep verontwaardigde en sterk verontruste criticasters wat er nu zo precies betuttelend aan dit kabinet is.
Weet je dan niet, kaatsen ze dan meestal terug.
Nee, dat weet ik niet.
Nou, vrouwen moeten langer borstvoeding geven. Ik leg dan uit dat er weliswaar een plan is om dat te stimuleren, maar dat mij geen wet bekend is die dat dwingend voorschrijft. Ja, maar dit is het kabinet van achter de voordeur! Heel goed, zeg ik dan, want je wilt niet weten wat voor ellende zich daar afspeelt tussen mannen en vrouwen, en ouders en kinderen. Kindermishandeling of –verwaarlozing of geweld tegen vrouwen lijken mij niet perse een privéaangelegenheid.
Ja, maar ze bemoeien zich met de opvoeding. Voor die ouders die er een potje van maken, lijkt mij dat geen slecht idee. Het is misschien wel heel goed dat het helemaal niet zo vreemd is als je je bij opvoedingsproblemen terzijde laat staan door een deskundige. Kan een hoop ellende besparen.
Ja, maar ze willen openbare seks verbieden en propageren preutsheid. Mij is dat niet bekend, maar als je bedoelt dat het kabinet de tamelijk armoedige en fantasieloze verbeelding van vrouwenlichamen in het publieke domein geen onverdeeld genoegen vindt, dan kan ik daar een eind in meegaan. De combinatie commercie en vrouwenlichamen heeft ons niet echt een hoger stadium van beschaving binnengeleid. Toch?
Maar mag ik wat vragen, zo probeer ik het gesprek vervolgens een wending te geven. Mag het kabinet mensen aanspreken op hun milieugedrag? Mogen ze mensen er op wijzen dat hun nonchalance, verspilling en slordigheid moreel verwerpelijk is en ze bij ongewijzigd gedrag desnoods dwingen om daar verandering in aan te brengen.
Ja, antwoorden de meeste moderne geesten dan, maar dat doet dit kabinet niet.
Precies, zeg ik dan, dit is dus niet het kabinet van de betutteling, dit kabinet is niet betuttelend genoeg.

De ze column verschijnt in het
GroenLinks Magazine
van mei.
Inmiddels DERDE druk!!!!!!


Kies een periode: december 2024
november 2024
oktober 2024
september 2024
augustus 2024
juli 2024
juni 2024
mei 2024
april 2024
maart 2024
februari 2024
januari 2024
december 2023
november 2023
oktober 2023
september 2023
augustus 2023
juli 2023
juni 2023
mei 2023
april 2023
maart 2023
februari 2023
januari 2023
december 2022
november 2022
oktober 2022
september 2022
augustus 2022
juli 2022
juni 2022
mei 2022
april 2022
maart 2022
februari 2022
januari 2022
december 2021
november 2021
oktober 2021
september 2021
augustus 2021
juli 2021
juni 2021
mei 2021
april 2021
maart 2021
februari 2021
januari 2021
december 2020
november 2020
oktober 2020
september 2020
augustus 2020
juli 2020
juni 2020
mei 2020
april 2020
maart 2020
februari 2020
januari 2020
december 2019
november 2019
oktober 2019
september 2019
augustus 2019
juli 2019
juni 2019
mei 2019
april 2019
maart 2019
februari 2019
januari 2019
december 2018
november 2018
oktober 2018
september 2018
augustus 2018
juli 2018
juni 2018
mei 2018
april 2018
maart 2018
februari 2018
januari 2018
december 2017
november 2017
oktober 2017
september 2017
augustus 2017
juli 2017
juni 2017
mei 2017
april 2017
maart 2017
februari 2017
januari 2017
december 2016
november 2016
oktober 2016
september 2016
augustus 2016
juli 2016
juni 2016
mei 2016
april 2016
maart 2016
februari 2016
januari 2016
december 2015
november 2015
oktober 2015
september 2015
augustus 2015
juli 2015
juni 2015
mei 2015
april 2015
maart 2015
februari 2015
januari 2015
december 2014
november 2014
oktober 2014
september 2014
augustus 2014
juli 2014
juni 2014
mei 2014
april 2014
maart 2014
februari 2014
januari 2014
december 2013
november 2013
oktober 2013
september 2013
augustus 2013
juli 2013
juni 2013
mei 2013
april 2013
maart 2013
februari 2013
januari 2013
december 2012
november 2012
oktober 2012
september 2012
augustus 2012
juli 2012
juni 2012
mei 2012
april 2012
maart 2012
februari 2012
januari 2012
december 2011
november 2011
oktober 2011
september 2011
augustus 2011
juli 2011
juni 2011
mei 2011
april 2011
maart 2011
februari 2011
januari 2011
december 2010
november 2010
oktober 2010
september 2010
augustus 2010
juli 2010
juni 2010
mei 2010
april 2010
maart 2010
februari 2010
januari 2010
december 2009
november 2009
oktober 2009
september 2009
augustus 2009
juli 2009
juni 2009
mei 2009
april 2009
maart 2009
februari 2009
januari 2009
december 2008
november 2008
oktober 2008
september 2008
augustus 2008
juli 2008
juni 2008
mei 2008
april 2008
maart 2008
februari 2008
januari 2008
december 2007
november 2007
oktober 2007
september 2007
augustus 2007
juli 2007
juni 2007
mei 2007
april 2007
maart 2007
februari 2007
januari 2007
december 2006
november 2006
oktober 2006
september 2006
augustus 2006
juli 2006
juni 2006
mei 2006
april 2006
maart 2006
februari 2006
januari 2006
december 2005
november 2005
oktober 2005
september 2005
augustus 2005
juli 2005
juni 2005
mei 2005
april 2005
maart 2005
februari 2005
januari 2005
december 2004
november 2004
oktober 2004
september 2004
augustus 2004