Ten geleide van de Buurtonderneming Woensel-West

Tien jaar geleden wees minister Vogelaar veertig wijken aan die meer dan gemiddeld kampten met grote sociale en economische problemen. Door gezamenlijke inspanningen van rijksoverheid, gemeenten, woningcorporaties en hulpverleningsinstellingen zouden deze wijken flinke stappen voorwaarts moeten gaan maken. De minister sprak zelfs optimistisch over kracht- en prachtwijken.

Drie van deze wijken bevonden zich op Eindhovens grondgebied: Doornakkers, De Bennekel en Woensel-West. Voor alle drie de wijken werden ambitieuze plannen gemaakt, een mix van sociale, economische en fysieke maatregelen. Maar voor Woensel-West bedachten de gemeente Eindhoven en woningcorporatie Sint Trudo, die als grootste sociale verhuurder de voortrekkersrol op zich had genomen, iets extra’s. Voor de uitvoering van de plannen werd gekozen voor een in de wijk opererende organisatie die slagvaardig zou kunnen opereren met korte en daadkrachtige lijnen maar wijkbewoners, naar gemeentelijke diensten en hulpverleningsinstanties. Dat werd de Buurtonderneming Woensel-West, een kleine organisatie geleid door twee mensen, één op de loonlijst van de gemeente, één op de loonlijst van Trudo en met een bestuur waar naast verschillende direct betrokken instanties ook bewoners zijn vertegenwoordigd.

Inmiddels zijn we tien jaar verder. Officieel lopen de actieplannen voor de veertig Vogelaarwijken in 2017 ten einde. In Woensel-West is in deze periode veel gebeurd. Er is nieuwbouw gekomen, er wordt nog zo’n vierhonderd nieuwe woningen gerealiseerd. Basisschool ’t Palet is boven zichzelf uitgestegen en werd in 2013 uitgeroepen tot de beste basisschool van Brabant. Nergens in Eindhoven zijn bovendien zoveel wijkbewoners actief betrokken bij activiteiten als in Woensel-West. Maar er is ook onvrede. De problemen achter de voordeur zijn niet verdwenen, evenals de armoede en de werkloosheid. Oudere bewoners hebben moeite met de veranderingen in hun wijk. Van een integrale aanpak van sociale problemen, eensgezind gedragen door alle verantwoordelijke instanties, is lang nog niet altijd sprake.

Hoe nu verder? Het einde van de Vogelaar-wijkenaanpak is een uitgelezen moment om te evalueren en naar de toekomst te kijken. De Buurtonderneming Woensel-West wil het daarbij niet laten bij droge statistieken. Zij vroeg de toonaagevende publicist Jos van der Lans om in Woensel-West een kijkje te nemen. Hij kende Woensel-West, want in 2010 was hij voorzitter van de visitatiecommissie die de voortgang van de Eindhovense wijkaanpak onderzocht. Proef de wijk, praat met mensen, bezoek initiatieven en instanties, laat ons weten wat je ervan vindt en hoe het verder moet - dat was grosso modo de opdracht.

In dit boek leest u zijn bevindingen nadat hij zich een volle week vol overgave aan de wijk en vooral aan de mensen die er wonen en werken heeft overgeleverd. Hij is onder de indruk van wat er tot stand is gekomen, maar toont zich ook geschrokken door de reacties. Hij is enthousiast over wat de Buurtonderneming heeft gepresteerd, maar legt de vinger ook op de tekortkomingen. Voor de Buurtonderneming Woensel-West inspireert zijn reportage om het gesprek over de komende tien jaar aan te gaan met alle organisaties die betrokken zijn bij Woensel-West. Er moet in de prachtwijk Woensel-West namelijk nog veel gebeuren. Jos van der Lans vat het in de laatste zin van dit boekje kernachtig samen, daarom verklappen we die nu maar meteen: ’Er is met de Buurtonderneming een vooruitgeschoven post gecreëerd die namens gemeente en woningcorporatie de publieke zaak vorm geeft. Dat is nog niet af, het is ook nog onvolkomen, maar het is wel een fascinerende basis om daar over door te denken en op voort te bouwen.’

Download hier de pdf