Almere staat voor een bijzondere toekomst. De stad, nu nog grotendeels verzonken achter de dijken van Flevoland, wordt in staat gesteld om tot 2030 nog eens zestigduizend woningen toe te voegen aan de kleine zeventigduizend die er sinds halverwege de jaren zeventig van de vorige eeuw zijn gebouwd. Daarmee groeit de bevolking van Almere de komende 25 jaar naar ruim 350.000 inwoners en zal de polderstad qua inwonersaantal in de top vijf van Nederlandse steden belanden.
Dat is een unieke opgave. Zeker voor een new town, zoals steden van recente makelij in de stedenbouwkundige literatuur worden aangeduid. Daarvan zijn er in de westerse wereld niet zo heel veel. Bovendien zijn de meeste new towns meestal met het bereiken van zo’n honderdduizend inwoners uitgegroeid. Dan is er kennelijk een schaal bereikt, waarin alles bij elkaar hoort. De ruimtelijke structuur, de aspiraties van de bewoners, de voorzieningenstructuur – op de een of andere manier kan er niks meer bij. Het project is voorbij, de stad is af. Voor Almere geldt dat niet. Almere groeit door. Dat maakt de toekomst van de stad al bij voorbaat fascinerend. Want hoe gaat Almere dat doen? Wat voor stad zal er in 2030 staan? Gaat Almere daardoor veranderen? Of wordt het meer van hetzelfde?

In 2007 kreeg ik van de gemeente Almere de opdracht om in een uitgebreid essay een woonvisie onder woorden te brengen, waarmee de gemeente Almere deze vragen te lijf kan gaan. Deze - in juli 2009 in concept verschenen - Woonvisie moet richting geven aan de wijze waarop Almere met deze uitdaging om kan gaan. Aan de hand van een groot aantal gesprekken en conferenties wordt naar het antwoord gezocht op vragen als: wat voor stad wil Almere eigenlijk zijn? Hoe verhouden zich het bestaande en het toekomstige Almere? Maar ook: wie maken de stad eigenlijk? Wat is de rol van Almeerders zelf?
Daarbij staat vast dat het werken aan het Almere van de toekomst op een andere manier zal gebeuren dan in de eerste dertig jaar van de stad. Almere is tot nu toe vooral een stad geweest die in ontvangst is genomen. De stad begon als cadeau van de rijksoverheid die in de lege polder een plek zag om de bevolkingsgroei van de Randstad op te vangen. De stad werd gemaakt door woningcorporaties en projectontwikkelaars die er grote hoeveelheden woningen hebben neergezet, waarbij de bewoners zich alleen melden om de sleutels in ontvangst te nemen. Deze nieuwe woonvisie draait dat om: het nieuwe Almere wordt door bewoners gebouwd.

In het najaar van 2009 werd de Woonvisie vastgesteld door de gemeenteraad. Daar ging het vooral om deel II: de concrete woonagenda. Het geheel verscheen in december 2009 in een fraaie cassette, waarin beide delen bijeen zijn gebracht. Het essay is omgedoopt tot: Wonen in Almere 1.0 - Almere als dagelijkse ervaring. Deel II (samengesteld door mijn oud Eerstekamer-collega Leo Platvoet) heet: Wonen in Almere 2.0 - WoonVisie Almere 2.0.