Vanmiddag 2e bijeenkomst Broodfonds-Wikistad. Goede opkomst, heldere besluiten. We gaan met volle vaart verder, en streven er naar om per 1 januari echt van start te gaan. Lees hier het verslag, en de besluitenlijst. Wie geinteresseerd is kan zich inmiddels op een reservelijst laten plaatsen. Stuur een mail.

Donderdag en vrijdag heb ik drie lezingen verzorgd. Veel aanwezigenv roegen mij de power point ter beschikking te stellen. Hieronder zijn deze te dwonloaden.

Lezing ZonMw – 22 september 2011 – Vechthuis Utrecht

Lezing Humanitas Nijmegen – 22 september 2011

Lezing TIWOS – Tilburg – 23 september 2011

Per definitie tijdelijk

Vroeger, laten we zeggen in de bronstijd van mijn ouders, was een huurwoning een verworvenheid voor het leven. Diep in het bewustzijn van de apetrotse huurders schuilden nog verhalen over de erbarmelijke woonomstandigheden uit de vorige eeuw. Juist om herhaling van deze negentiende eeuwse huisjesmelkerij uit te sluiten werden huurders wettelijk stevig beschermd. Dat alles paste in de opbouw van de verzorgingsstaat, die voor zoveel mogelijk burgers een verzekerd leven wilde realiseren.
Inmiddels is de samenleving drastisch veranderd. Mensen zijn beweeglijker, dynamischer en welvarender geworden. Maar met sociale huurwoningen gaan we nog steeds om alsof de negentiende eeuw elk moment kan toeslaan. Was de sociale huursector in mijn ouders’ tijd ontworpen om mensen uit lagere inkomensgroepen goede en betaalbare huisvesting te bieden, in de huidige tijd met een bestand van enige miljoenen woningen komt het voor dat mensen met een hoog inkomen met geen stok uit hun sociale huurwoning te krijgen zijn. Zitten blijven is hun recht, en dat ze daarmee de plaats bezet houden van mensen met minder geld is een zorg voor anderen.

Hoe groot die groep is weet niemand (grootstedelijke corporaties hebben de neiging het aantal sterk te overdrijven), maar enkel het feit dat het mogelijk is wijst er op dat de bescherming van mensen in sociale huurwoningen niet met de tijd is meegegaan. Ondermeer om die reden is de SEV een aantal jaren geleden met een aantal corporaties een succesvol project gestart, waarin huren van sociale huurwoningen op de maat van de inkomens van de huurder konden worden gesneden.
Het lijkt mij de hoogste tijd van dit experiment beleid te maken. Wij moeten sociale huurwoningen niet langer zien als een zekerheid voor het leven, maar als een opstapje op de woningmarkt. Dat betekent dat een huurcontract voor een sociale huurwoning per definitie een tijdelijk karakter heeft. Met een vaste regelmaat vindt een inkomenstoets plaats, op basis waarvan de huur wordt herberekend en een hernieuwd huurcontract wordt aangeboden. De wet op de huurbescherming moet die flexibiliteit voor sociale huurwoningen mogelijk maken. Zo wordt er in het systeem een financiële prikkel gebouwd om verder te bewegen op de woningmarkt als het inkomen dat mogelijk maakt, terwijl mensen die geen inkomensgroei doormaken of zelfs inkomensachteruitgang meemaken voldoende woonzekerheid wordt geboden. Zo presenteren we de ’welgestelden’ de rekening zonder ze uit huis te jagen en bieden we kwetsbaren de woonbescherming waar ze recht op hebben. Vroeger noemden we dat solidariteit.

Deze column verschijnt eind juni in Aedes Magazine, nr. 16/2011.

Mode met een Missie is een erg leuk zorgproject. Het minisymposium op 7 oktober is dan ook meer dan de moeite waard. Klik hierboven op de afbeelding voor het programma en de inschrijving.

Twitter

Twittero, ergo sum. Ik twitter, dus ik besta. Ikzelf heb lange tijd gedacht dat twitteren alleen mogelijk was met een smartphone en aangezien ik in het rijke bezit ben van een ouderwetse nokia leefde ik in de veronderstelling dat het twitteren niet aan mij was besteed. Tot ik er – een klein jaar geleden - achter kwam dat ik gewoon kan twitteren achter mijn pc en sindsdien ben ik in deze wonderlijke wereld actief. Ik heb zelfs – ik begrijp het zelf ook niet - zo’n 900 followers. Er zijn kerkleiders die het met minder moeten doen.

Dat aantal steekt natuurlijk bleekjes af bij onze twitterende Tweedekamerleden. Een paar onder hen komen niet veel verder dan enige duizenden followers, maar Liesbeth van Tongeren en Jesse Klaver (beiden zo’n 5000), Ineke van Gent (11.000), Tofik Dibi (16.000) en Jolanda Sap (35.000) mogen over belangstelling zeker niet klagen.

Absoluut koploper is Arjan El Fassed met 275.000. Arjan is een ware twitter-activist, ooit zelfs doorgedrongen tot de suggested users list van twitter, waardoor hij zelfs twittergrootheid Femke Halsema (130.000) moeiteloos achter zich laat. Alleen Rik Grashoff doet aan deze moderniteit niet mee - hij twittert niet.

Maar goed, zo weet ik wanneer Ineke van Gent vanuit Groningen naar de Randstad afreist, op welk tijdstip Liesbeth van Tongeren thuiskomt en #PenW bekijkt, wanneer Tofik Dibi met een frietje op de bank ploft, hoe laat een fractievergadering begint en wanneer hij weer afgelopen is. Wat ik maar wil zeggen: goed twitteren is een kunst apart. De verleiding om onzinnige informatie te verspreiden is zo groot dat zelfs serieuze GroenLinks-politici deze niet kunnen weerstaan.

Voor een goed oordeel over deze nieuwe communicatievormen telt echter vooral de informatiewaarde van de berichtgeving op momenten die er toe doen. Daarom wilde ik in augustus graag weten waarom vijf leden van onze Kamerfractie hun reces niet hadden onderbroken voor een spoeddebat over de eurocrisis. In de Volkskrant werd daar fijntjes opgewezen, dus leek het mij goed even op twitter kijken. Helaas, niks. Ja, indirect begreep ik van Bruno Braakhuis dat hij wekenlang in zijn eentje het fort had bewaakt, voor het eerst sinds jaren op vakantie was en het even helemaal gehad had. Kan ik mij heel goed voorstellen, maar de andere afwezigen zwegen in alle twittertalen. Zoals ook over de affaire-Mariko Peters een twitterstilte heerste. Hoe zit dat? Geen verbinding in de VS of Marokko of is twitter er eigenlijk alleen om goede sier te maken, onzinnige informatie rond te bazuinen, vrolijke noten te kraken en politiek correcte kreten te verspreiden?

Nu ik erover nadenk: misschien is Rik Grashoff wel ons verstandigste Kamerlid.

Deze column verschijnt in het GroenLinks Magazine van september.

Bijna twee ton winst boekte Elsevier vorig jaar op haar welzijnscongressen. Toch vloog de hoofdredacteur van Zorg+Welzijn er uit. Voor Jos van der Lans reden om dit soort congressen te boycotten. Het Eropaf!-laboratorium bewijst dat het ook anders kan!

HET ALTERNATIEVE WELZIJNSCONGRES

Ik heb het niet zo op grote congressen - die massieve samenscholingen in de Jaarbeurs in Utrecht, de Reehorst in Ede Wageningen, het Business Center in Nieuwegein of in een van die andere conferentiecentra in het midden van het land waar enige honderden mensen in een grote zaal bijeen worden geperst, vervolgens voor deelsessies/workshops/infomarkten door het gebouw worden gejaagd, om aan het einde van de dag weer bijeen te komen voor een slotgesprek/panel/forum. Ik kom er wel, maar dat is eigenlijk alleen als ik er zelf wat moet doen.
Daar is een aantal redenen voor. Voor veel mensen zijn dit soort congressen bij uitstek gelegenheden om te netwerken, contact te maken en visitekaartjes uit te wisselen. Zij voelen zich als een vis in het water, en worden ook nog eens snel bijgepraat over de laatste (beleids)modes. Zo’n type ben ik niet. Ik ben niet zo’n praatjesmaker, vergeet meestal mijn visitekaartjes, kan de namen niet herinneren van mensen die ik al veel vaker gezien heb en loop al snel met mijn ziel onder mijn arm.

Toch is dat niet de voornaamste reden om dit type congressen te mijden. Wat mij vooral tegenstaat is de gladde organisatie en het goedkope format waarin alles geperst wordt. De toon wordt gezet door glimmende conferentiemappen (‘kunt u de hand-out van uw lezing drie weken van te voren inleveren’) en milieuvervuilende tassen die je na afloop in ruil voor je badge krijgt overhandigd. Voor het organiserende bureau is een congres geen inhoudelijke hersenkraker, maar een commercieel product, dat goed moet worden verpakt, omdat er fors geld mee moet worden verdiend. De deelnemers tasten er diep voor in de buidel (meestal op kosten van hun werkgevers) en dus moet het ze aan niks ontbreken. Op de catering is dan ook zelden iets aan te merken. Dik belegde broodjes, warme hapjes, vorstelijke soepen; het is in overvloed aanwezig. De inhoud daarentegen wordt zo goedkoop en modieus mogelijk bij elkaar gegrabbeld.

Nationaal welzijnsdebat
Mag ik een voorbeeld noemen? Het Welzijnsdebat, dat dit jaar op 5 oktober voor de negende keer wordt georganiseerd door Reed Business Events, is zo’n naar congres. De formule mag inmiddels als bekend worden verondersteld: er wordt een trendy thema uit de lucht geplukt (eropaf, eigen kracht, verbinden, welzijn nieuwe stijl), waaromheen een aantal bekende sprekers worden gegroepeerd, er is een forum met wat hotemetoten (politici, bestuurders), een paar ‘deelsessies’ en de kassa rinkelt. Deelnemers betalen namelijk 250 euro, waarbij er ook nog eens stevig wordt verdiend op de bedrijven die in de hal een stand mogen optrekken om hun waar aan te prijzen. In 2010 bedroeg de omzet van de twee door Reed Business Events georganiseerde Zorg+Welzijn-congressen, zo leert een snelle rekensom met 800 en 350 deelnemers, een kleine 300.000 euro. Tel uit je winst. Daar kunnen dus best wel wat dik belegde broodjes vanaf.

Een beetje vergoeding voor de sprekers wordt al lastiger, weet ik uit ervaring. Reed Business Events gaat ervan uit dat mogen meewerken een eer is, goed voor het netwerk, een persoonlijke investering in de eigen naambekendheid en het idee dat daar een honorarium voor gevraagd zou kunnen worden stuit daar steevast op onbegrip. Verdienen is een privilege dat de organisatie graag voor zichzelf houdt. Sommige congresbureaus gaan zelfs zo ver dat ze sprekers een vergoeding vragen. Logisch toch?
Nu zou daar weinig op tegen zijn als de verdiende gelden geherinvesteerd worden in de inhoudelijke infrastructuur van de sector zorg en welzijn. Want dan betalen we mee aan iets waar we zelf weer van profiteren. Sinds deze zomer weten we dat dat bij Reed Elsevier (waar Reed Business Events deel van uitmaakt) niet het geval is. De hoofdredacteur van het door Reed Elsevier uitgegeven Zorg+Welzijn, Martin Zuithof, sinds jaar en dag de aandrager van de inhoud van de welzijnscongressen (en niet verantwoordelijk voor de organisatie, laat dat gezegd zijn) is zonder blikken of blozen te verstaan gegeven dat het bedrijf Reed Elsevier niet langer van zijn diensten gebruik wil maken. Weliswaar had hij de omzet van Zorg+Welzijn de afgelopen jaren fors weten op te krikken, maar in de bedrijfslogica van Reed Elsevier was dat niet voldoende. Dus werden bedrijfskolommen herschikt, het personeel herverdeeld, de kosten geminimaliseerd en ja . in dat ‘plaatje’ was geen plek meer voor Zuithof, die natuurlijk wel welkom was als freelancer, dat spreekt. Enige inhoudelijke overweging hoe de kennisinfrastructuur en informatiebehoefte van de sector zorg en welzijn nu het beste bediend kon worden kwam daar niet aan te pas. Bepalend waren de targets van de bazen van Reed Elsevier.
Ik ben er daarom voorstander van om dit soort snel-geld-congressen vanaf nu te boycotten. Of, nauwkeuriger geformuleerd: om af te dwingen dat ze anders moeten worden georganiseerd. Want waarom zou de opbrengst niet voor een substantieel deel terug kunnen vloeien naar de sector zelf? Waarom wordt overal gesproken over maatschappelijk verantwoord ondernemen, over publieke verantwoordelijkheid of zelfs over ‘social return of investment’ (mooi thema voor een volgend welzijnscongres?), terwijl grote congresbureaus en commerciële uitgeverijen zonder enige verantwoording weg komen met hun nooit verzadigde winstcijfers? Is het acceptabel dat wij deze rupsjes nooitgenoeg onbekommerd blijven voeden met publieke middelen? Want laten we wel wezen: de deelnemerskosten worden vrijwel geheel uit publieke (=gesubsidieerde) middelen betaald! Zouden we dat geld niet liever naar een publiek verantwoord doel brengen, waarbij een congres als een respectabel sociaal verdienmodel geldt?

Benefietcongres
Zo’n mogelijkheid doet zich, toevallig een week na het Nationale Welzijnsdebat, voor als de stichting Eropaf! op 13 oktober in Amsterdam ter gelegenheid van haar eerste lustrum een benefietcongres organiseert, waarbij het Nationale Welzijnsdebat van Elsevier wel heel bleekjes afsteekt. De wijze waarop het congres zichzelf afficheert laat al het verschil in creativiteit zien. In plaats van te spreken over weer een gortdroog congres prijst de organisatie haar bijeenkomst aan als Het Nationaal Eropaf!-laboratorium, wat meteen doet vermoeden dat er iets aan het gisten en bruisen is. Wat ook zo is, want in het programma gaat het laboratorium op zoek naar alle ‘krachten’ die momenteel in de praktijken van zorg en welzijn op zoek zijn naar verandering.
Maar dat is niet alles: de deelnameprijs is lager, de inhoud is diverser, de onderwerpkeuze is actueler en de mensen die aan dit nationale laboratorium inhoudelijk meewerken zijn zonder uitzondering druk doende met de transitie van de sector zorg en welzijn. En dan komt het: zonder erom heen te draaien verklaard de organisatie dat ze met het Laboratorium geld wil verdienen om een nieuw inhoudelijk initiatief te kunnen nemen, vandaar de naam benefietcongres. Alle mensen die inhoudelijk meewerken (zo’n veertig mensen) doen dit daarom ‘om niet’.
Wat is de bedoeling? De stichting Eropaf! wil dit Laboratorium gebruiken om een volgende stap te kunnen zetten. De stichting wil de geschatte opbrengst van zo’n 25.000 euro gebruiken om een landelijk steunpunt voorkomen huisuitzettingen op te zetten. Dat is in haar ogen van cruciaal belang, omdat zij de afgelopen jaren heeft ervaren dat schuldenproblematiek en huisuitzettingen op veel plaatsen nog steeds op grote schaal aan het begin van veel persoonlijke en maatschappelijke ellende staat. Door effectief, snel en professioneel (Eropaf!)-optreden kan simpelweg veel leed bespaard worden. Vandaar het steunpunt.
Het kan dus wel, dames en heren van Elsevier, hoewel ik er omwille van de transparantie en eerlijkheid bij moet zeggen dat ik nauw betrokken ben bij de stichting Eropaf!, dus hier voor eigen parochie predik. Maar dat laat onverlet dat we als congresconsumenten kritischer moeten worden. Laat dit Eropaf!-laboratorium de toon zetten van verandering. Laten we de commercie verplichten zich niet langer louter door winstcijfers te laten leiden en hen dwingen de inhoud niet alleen een warm hart toe te dragen, maar daar ook echt in te investeren.
Congresorganisatoren van Nederland: we willen waarde voor ons geld!

Het Nationaal Eropaf!-laboratorium vindt plaats op donderdag 13 oktober in MuzyQ in Amsterdam-Oost. Naast een overzicht van recente beleidsmatige en politieke ontwikkelingen gaat het laboratorium op zoek naar de krachten die de vernieuwing voortstuwen. Wat kunnen burgers? Hoe zien de professionals-van-de-toekomst er uit? Hoe sterk is de eigen kracht-beweging? Hoe moet je beter sturen met minder geld? Leiden we eigenlijk wel goede professionals op? Over dit soort vragen laten maximaal 400 deelnemers hun hersens kraken in een gevarieerd programma, met ruim veertig deskundige inleiders, zonder gladde programmaboekjes en gegarandeerd geen tas (maar wel een hoop ideeën) na afloop.
Meer informatie:www.eropaf.org

Deze column verschijnt in het septemberi-nummer van TSS – Tijdschrift voor sociale vraagstukken.