VGN: 22 juli 2014 17:24

Lees voor

 

Dit najaar verschijnt fraai boek over geschiedenis (verstand.) gehandicaptenzorg. Teken nu in!

door Inge Wichink Kruit

In het najaar van 2014 verschijnt het boek 'Canon gehandicaptenzorg' over de geschiedenis van de Nederlandse gehandicaptenzorg. Als u nu een bestelling plaatst, profiteert u van een lage prijs. Het boek is uitermate geschikt als relatiegeschenk of cadeau voor uw medewerkers.

Een loopapparaat in de jaren '50

Slideshow

Het begin van de gespecialiseerde gehandicaptenzorg voert terug tot het eind van de negentiende eeuw toen de gereformeerde Vereniging 's Heeren Loo werd opgericht. Deze vereniging had ten doel huisvesting te bieden aan de meest ernstig gehandicapte kinderen en aangepast onderwijs te verzorgen aan kinderen die leerbaar waren. Ze noemden het de ‘Vereeniging tot opvoeding en verpleging van idioten en achterlijke kinderen’.

Het boek 'Canon gehandicaptenzorg' komt tot stand via een vorm van crowdfunding. De Vereniging Canon Sociaal Werk kan als vrijwilligersorganisatie namelijk niet het financiële risico nemen zonder de garantie dat de boeken ook worden afgezet. Inmiddels hebben verschillende organisaties al een bestelling geplaatst, waardoor de ondergrens van 7.000 exemplaren is bereikt. Ook u kunt nog gebruikmaken van het aanbod om het boek tegen een lage prijs aan te schaffen. Tot 15 september kunt u nog intekenen.

Prijs per boek

Aantal boeken	Prijs per exemplaar (excl. *)
1	€ 15,-
2-10	€ 10,-
11-25	€ 7,50
26-250	€ 4,50
251 - 750	€ 4,-
751 en meer	€ 3,50

* Prijs is exclusief verzendkosten en 6% btw.

Nieuwsgierig naar het boek 'Canon gehandicaptenzorg'? Kijk hier voor een proefversie.

 

Lees meer over: geschiedenis gehandicaptenzorg, canon gehandicaptenzorg

Onderstaande column is eind juni in Aedes Magazine, nr. 6/2014. Toen ik het schreef waren de eerste twee weken van de openbare verhoren van de parlementaire enquètecommisie woningcorporaties achter de rug. Reactie? Stuur een mail naar: info@josvdlans.nl.

Soft skills

Na twee weken verhoren kunnen we er wel van uitgaan dat de parlementaire enquêtecommissie in haar eindverslag harde noten zal kraken over de wijze waarop het prestatieveld leefbaarheid in de BBSH is beland (‘een zaadje waar veel verkeerde dingen uit zijn ontkiemd’), over het falende interne en externe toezicht. Als conclusie zullen ze vrijwel zeker voorstellen dat corporaties zich louter en alleen concentreren op hun kerntaken (goede huisvesting voor mensen die dat niet kunnen betalen); een gevolgtrekking die minister Blok dankbaar als ondersteuning van zijn beleid in ontvangst zal nemen.

Toch zou het jammer zijn als daarmee de kous af was. Gerard Erents, ex-WSW-baas en de interim-bestuurder die eerst bij Rochdale en later bij Vestia orde op zaken moest stellen, noemde dit tijdens zijn verhoor de hard-controls-remedie. Volgens hem zijn echter de soft skills net zo belangrijk. Daarover vind je niks in de BBSH, in wetgeving of ministeriële circulaires, maar dat gaat over de leiderschapsstijl van bestuurders. Erents schetste uit de losse pols een risicoprofiel waar elke Raad van Toezicht zijn voordeel mee kan doen. Is er sprake van een bestuurder van een zekere leeftijd (man, tussen 50 en 55 jaar), die er al lang zit, net als toonaangevende RvT-leden, feitelijk alleen de dienst uitmaakt, alom waardering oogst als energieke volkshuisvester, vaak gevraagd wordt om zijn mening, graag in de pers opduikt en monumentale plannen koestert, dan is de kans op ontsporingen groot. Is het nu voorbij? - wilde de commissie weten. Nee, zei Erents resoluut. Dit is niet het laatste incident, waarna hij ervoor pleitte om bestuurders niet langer dan acht jaar te benoemen.

Erents verhaal was wat mij betreft het meest leerzame onderdeel van de eerste twee weken van de parlementaire enquête. Regels, wetgeving en governance codes vormen een papieren werkelijkheid, die niet heeft kunnen voorkomen dat een aantal corporaties in de greep is gekomen van de psychologie van bestuurlijke zelfgenoegzaamheid. Alle gevallen bestuurders leden onder het syndroom ‘de corporatie dat ben ik’, zagen dienstbaarheid aan de maatschappelijke opdracht als een persoonlijke verantwoordelijkheid, waarvoor zij zich zoveel moeite getroosten dat daar logischerwijs ook persoonlijke privileges (buitenissige salarissen, extreem gunstige secundaire arbeidsvoorwaarden, groeipensioenen) bij pasten. Dat is diep treurig, maar wie deze vorm van bestuurlijke zelfgenoegzaamheid met hard-controls de pas wil afsnijden, beperkt echter in dezelfde beweging al die andere bestuurders die hun zelfgenoegzaamheid wel de baas zijn gebleven en de volkshuisvesting louter diensten hebben bewezen. Het is het oude liedje: de vele goeden lijden onder de paar slechterikken. Met de volkshuisvesting als grootste slachtoffer. Dat zou wel eens de tragiek van deze enquête kunnen worden.

Sinds begin juni ben ik lid van de commissie die de aanvragen van bewonersinitiatievenin de Indische Buurt en het Oostelijk Havengebied in Amsterdam beoordeeld. Reden om de aankondiging van een nieuwe ronde voor mogelijke aanvragen toch maar even in dit weblog op te nemen.

AANVRAAGPROCEDURE SUBSIDIE BEWONERSINITIATIEVEN 'PROEFTUINEN ZORG IN DE BUURT' Beste buurtbewoner,   Het zorgstelsel verandert. Oudere mensen en mensen met een chronische ziekte of beperking zullen langer thuis blijven wonen. Daarom werken gemeente, maatschappelijke organisaties, zorginstellingen en burgers op een nieuwe, buurtgerichte manier met elkaar samen. Nieuwe wijkzorgaanpak In de Indische Buurt en het Oostelijk Havengebied zijn inmiddels wijkzorgteams actief. Wijkverpleging en maatschappelijk werk vormen samen met de huisartsen de spil in het netwerk rondom mensen met een chronische ziekte of een beperking. Ook zet een groot aantal betrokken buurtbewoners zich in voor de ondersteuning van deze groep. Dit informele zorgnetwerk van mantelzorgers, zorgvrijwilligers, buurtinitiatieven etc. vormt samen met de wijkzorgteams de nieuwe wijkzorgaanpak. Fonds bewonersinitiatieven De gemeente Amsterdam stelt €100.000 beschikbaar voor het startgebied Indische Buurt/Oostelijk Havengebied voor het stimuleren van bewonersinitiatieven. Het geld is beschikbaar voor initiatieven waarbij mensen zich verantwoordelijk voelen voor elkaar, waarbij eigen kracht/zelfredzaamheid van wijkbewoners wordt gestimuleerd en de samenwerking tussen zorg en welzijn wordt aangemoedigd. Er is een commissie gevormd met onafhankelijke buurtbewoners die de aanvragen beoordeelt. Er is al een aantal initiatieven gesteund door een bijdrage uit het fonds voor de wijkzorg. Gedurende 2014 krijgen meerdere initiatieven de mogelijkheid om hun ideeën te ontwikkelen. BENT U EEN BUURTBEWONER EN HEEFT U EEN GOED IDEE? Aanvraagprocedure subsidie bewonersinitiatieven ‘Proeftuinen Zorg in de Buurt' In deze procedure staat uitgelegd, hoe u een financiële bijdrage kunt aanvragen, aan welke eisen moet worden voldaan en wat de aanvraagtermijn is. | Aanvraagprocedure Toelichting aanvraagprocedure van de beoordelingscommissie De beoordeling van de eerste aanvragen bij het fonds hebben ertoe geleid dat door de beoordelingscommissie een aanvulling op de geldende procedure is opgesteld. | Toelichting Aanvraagformulier bijdrage Bewonersinitiatieven Wilt u een financiële bijdrage aanvragen dan kunt u het formulier downloaden, invullen en mailen naar mij. | Aanvraagformulier Indien u iemand kent, die geïnteresseerd is in bovenstaande informatie, wilt u dan deze informatie doorsturen? Hoe meer bewoners hiervan op de hoogte zijn, des te beter. Alvast hartelijk dank hiervoor. Nienke Gasseling Kwartiermaker Startgebied Wijkzorgaanpak IB/OHG T: 06 - 54 78 35 53 E: n.gasseling@civicamsterdam.nl

Anne Pastors heeft haar instructiefilm De mobiel over de decentralisaties van het sociale domein uitgewerkt in een kloek boek: Wijsheid in pacht, fraai vormgegeven met heldere graphics en - heel dapper - in eigen beheer uitgegeven. Het is het meest omvattende handboekachtige introductie op de grootste reorganisatie van onze verzorgingsstaat sinds de Tweede Wereldoorlog. Haar film was al heel verhelderend, maar het boek zou met onmiddellijke ingang bij alle sociaal-agogische opleidingen als verplichte literatuur moeten worden opgenomen. Meer informatie over het boek en de bestelwijze: www.annepastors.nl.

Op 8 april mocht ik dagvoorzitter zijn van een conferentie over de toekomst van de Amsterdamse jeugdzorg en dan met name over de samenwerking tussen generalisten (in wijkteams) en specialisten (in de tweede lijn). Hierbij het videoverslag.

Bruisende video over de nieuwe spirit in Nijmegen, pardon: WIJMEGEN.

Wensdenken

Een van de grootste problemen van de decentralisaties is dat ze een stevige impuls hebben gegeven tot een virusachtige vorm van wensdenken. Kort en goed komt dat neer op de gedachte dat we de gevolgen van de decentralisaties en de bezuinigingen kunnen trotseren als mensen minder een beroep doen op voorzieningen en meer gebruik maken van de mogelijkheden en krachten die in hun omgeving of – algemener - in de samenleving liggen opgesloten. Sociale wijkteams moeten het vehikel worden om dit voor elkaar te krijgen.
Problematisch hieraan is dat in de beleidsnota’s hier iets als vanzelfsprekend wordt voorgesteld, terwijl het in feite om een werkelijkheid gaat die nog moet worden beproefd en die bovendien niet zonder risico’s is. Dat is dus wensdenken. Zo is het naïef om op voorhand te denken dat deze aanpak goedkoper zal zijn. Uit ervaring weten we immers dat wie zorgprofessionals dichter bij mensen situeert eerder het beroep op hen zal doen vergroten. Er is dus een gerede kans dat sociale wijkteams binnen de kortste keren in hun werk dreigen om te komen, waardoor de druk op de tweede lijn eerder zal toenemen dan afnemen. Precies wat we niet willen.

Daar komt bij dat mensen zodra professionals bij hen over de vloer komen juist niet hun netwerk inschakelen. Ze bouwen een vertrouwensband op met een professional, vooral omdat ze niet afhankelijk willen zijn van hun naasten. Ze doen juist een beroep op hulp om hen te ontlasten of om aan hen te ontsnappen. In nogal wat gevallen hebben mensen bijvoorbeeld financiële problemen en daar willen en kunnen ze anderen niet mee lastig vallen. Professionals voorzien hen van een toegangsbewijs voor schuldsanering of extra bijstand, dat is iets waartoe het netwerk niet toe in staat is. Schulden worden doorgaans ook niet verholpen door een netwerkbijeenkomst.
Zo zijn er meer contra-indicaties.
Dat wil overigens in het geheel niet zeggen dat niet-professionals geen rol kunnen spelen. Integendeel, maar we moeten ons terdege realiseren dat de inzet daarvan een uiterst delicate kwestie is, waar professionals niet van nature mee uit de voeten kunnen. Bij Bureau Jeugdzorg in Amsterdam, recent ongedoopt tot Jeugdbescherming, is men er bijvoorbeeld werkenderweg achter gekomen dat het inzetten van een Eigen Kracht-conferentie, waarbij het netwerk het voortouw neemt bij het opstellen van een plan om een probleem met in een gezin aan te pakken, eigenlijk beter werkt als de probleemsituatie redelijk onder controle is. Netwerken blijken niet altijd even goed in crisisinterventie. Het conferentiemiddel is effectiever om het resultaat van een professionele interventie te verduurzamen, dan dat het – zoals aanvankelijk werd gedacht - wordt ingezet om zo’n resultaat op eigen kracht te bewerkstelligen.

Dat is nuttige ervaringskennis. Op een vergelijkbare wijze zullen sociale wijkteams in buurten moeten gaan leren hoe de inzet van vrijwilligers, coaches, maatjes, netwerken, app-groepjes, noem maar op, vorm moet krijgen. Dat is nieuw. Dat hebben de dienstdoende professionals ook niet op de Hogeschool geleerd. Daar moeten ze achter zien te komen. Maar zo’n ontwikkelingsagenda is nogal eens de ongeschreven paragraaf in de gemeentelijke plannen om sociale wijkteams te formeren. Ze worden in de wijk los gelaten, krijgen een stapel dossiers mee en moeten met elkaar er het beste van zien te maken.
Dat zou op zichzelf niet eens zo slecht zijn als ze echt de ruimte hadden om in de wijk vertrouwensrelaties op te bouwen, nieuwe verbindingen te maken en niet-professionele expertise en talenten aan te boren. Maar die ruimte is er vaak niet en de uit de oude instellingen op pad gestuurde professionals zijn er ook niet echt voor geëquipeerd om deze ruimte te claimen. Ondertussen hebben de gemeentelijke rekenmeesters vanaf 1 januari wel alvast de besparing ingeboekt.

Deze column verscheen in juni in het Tijdschrift voor sociale vraagstukken, nr. 2, 2014.