Op Amerikaanse wijze presenteerde Pieter Hilhorst zich vandaag als lijsttrekkerskandidaat voor de PvdA in Amsterdam. Tegenkandidaten hebben zich nog niet gemeld, moet voor 1 juli. Pieters motto: niet wegkijken, eropaf en bondgenoten zoeken. Zie: PvdA-site.

Vorig jaar maakte ik samen met een flink aantal andere mensen een prachtig boekwerk van de digitale versie van de canon maatschappelijke opvang. (Hij is nog te bestellen.) Dit jaar zijn we (de vereniging canon sociaal werk) van plan om het zelfde te doen met de canon zorg voor de jeugd. We hebben een proefopmaak gemaakt, en in samenwerking met het NJi inmiddels begin juni zo'n 100 instellingen aangeschreven. Inmioddels zijn er zo'n 3000 bestellingen binnen - we moeten er 5000 halen om het boek gegarandeerd tegen deze extreem lage prijzen te kunnen uitgeven. Kijk op deze site voor meer informatie en zegt het voort. Het boek is echt een cadeau voor iedereen die op enigerlei wijze met jongeren te maken heeft, in de jeugdzorg, het onderwijs en in de transitiebewegingen. Een geweldig eindejaarsgeschenk, dat ook nog eens bijdraagt aan het historisch besef. En dat kan in deze tijden van snelle verandering bepaald geen kwaad. Wijs er anderen op, zegt het voort. Het is absoluut een unieke aanbieding, maar we kunnen dit boekwerk alleen realiseren als veel mensen meedoen.

Een audiotour over het meest bruisende stuk van Amsterdam- Noord: het gebied net aan de overkant van het IJ. De Tolhuistour voert u via muziek, geluid en vertellingen langs intrigerende verhalen uit het verleden. U hoort over het Galgenveld waar het lijk van Elsje Christiaens in de Middeleeuwen werd tentoongesteld, over het Tolhuis – het oudste gebouw van dit terrein. Maar ook de geschiedenis van Shell trekt aan u voorbij. Voor u het weet keert u terug in het heden en hoort u wat er nu allemaal op dit terrein gebeurt. Zo wordt hier gebouwd aan het eerste
3-D geprinte grachtenpand. Laat u meevoeren en ontdek hoe rijk de geschiedenis is van dit kleine stukje Amsterdam.

Waar vind ik de tour?
VANAF 3 JULI kunt u de MP3-speler met koptelefoon afhalen aan de bar in de Tolhuistuin (Tolhuisweg 5), bij het restaurant Bite Me (Tolhuisweg 2) bij EYE (IJpromenade 1) of in café de Pont (Buiksloterweg 3-5).

VANAF 3 JULI kunt u OP DEZE PAGINA ook de mp3 en de plattegrond van de tour downloaden.

Wat kost de tour?
Voor €2.50,- euro kunt u de MP3-speler voor de tour (à 40 minuten) huren – dit is exclusief borg. Met een smartphone is de tour gratis te downloaden.

De tour is gemaakt door:
Adinda Akkermans, Emmie Kollau, Roos Menkhorst, Catrien Spijkerman van Bureau Boven. Tjitske Mussche en Bram Kniest (sounddesign).

Mede mogelijk gemaakt door:
AFK, Tolhuis, EYE, Excelsior Recordings, Stichting Cultuur aan het IJ/Tolhuistuin en Stadsdeel Noord.

Van 16 t/m 23 juni viert de Transvaalbuurt haar 110-jarig bestaan. Er is een week vol activiteiten geprogrammeerd met o.a. lezingen, tentoonstellingen, een fietstocht en een heus verjaardagsfeest op het Transvaalplein, georganiseerd door het Museum zonder Muren Transvaal.

Als je op de afbeelding hierboven klikt, vindt je het volledige programma. Hieronder enkele onderdelen:

Lezing dinsdag 18 juni : De idealen van het Transvaalplein. Cultuurpsycholoog en publicist Jos van der Lans vertelt over de Algemene Woningbouwvereniging en het socialistische idealisme van het Transvaalplein.

Lezing: De Spitskopstraat, een joodse geschiedenis. Historicus Frits Slicht behandelt de geschiedenis van het joodse Bouwfonds Handwerkers Vriendenkring aan de hand van de bewoners van één straat.

Wandeling: Het sociale karakter van de Transvaalbuurt. Cultuurhistoricus Daniel Metz neemt je mee door de Transvaalbuurt, waarbij het idealisme van de arbeiders en volkshuisvesters tot leven wordt gewekt.

Fietstocht: unieke fietsroute die voert van Berlages Plan Oost (Transvaalbuurt) naar Plan Zuid, onder leiding van Ton Heijdra.

Verjaardagsfeest: Een mega-taart, muziek en meer op het honderdjarige Transvaalplein (opgeleverd in 1913, dubbelfeest!).

Onthulling: In de Reitzstraat onthult Rochdale nieuwe geschiedenispanelen over de Verzuiling in de Transvaalbuurt, gemaakt door Daniel Metz . Verschillende religieuze en politieke groeperingen worden belicht.

www.museumzondermuren.com.

Klik voor het programma op de afbeeldingen hierover.

Tijdens die dag wil BADT iets bijzonders veilen, namelijk een kleine bronzen kopie van het kunstwerk Man met Vioolkist die Lijn 10 probeert te halen (zoals te zien op de Marnixstraat t.o. het politiebureau) gemaakt door De Onbekende Beeldhouwer. Het bedrag dat we ontvangen voor dit kunstwerk zal volledig worden ingezet om hulp te bieden aan dak- en thuislozen! Unieke kans om in het bezit te komen van een uniek Amsterdams beeld. Mocht u willen meebieden, zoek dan even contact met het BADT.

Bedrijfslasten

Er kan 800 miljoen bezuinigd worden op de bedrijfslasten van de corporatiesector in Nederland, zo menen frisse bestuurders van de Gorkumse woningcorporatie Poort6. In maart waren zij even in beeld in De Slag om Nederland en vertelden ze dat deze besparing gerealiseerd kan worden door bij nieuwbouw over te gaan op catalogusbouw, in het contact met huurders beter gebruik te maken van internet en verder het onderhoud uit te besteden. Een maand eerder had voormalig corporatiebestuurder Aldert Dreimüller in hetzelfde programma beweerd dat het helemaal niet moeilijk was om corporaties in het leven te roepen met niet meer dan gemiddeld 500 euro aan kosten per verhuurbare eenheid.

Poort6 komt tot zijn berekening op basis van het Atrivé-rapport De nieuwe corporatie, Dreimüller is mede-auteur van het rapport De regie-corporatie. Fascinerend is dat wat erop papier staat aanmerkelijk minder spectaculair is dan wat men in de media daarover verkondigt. Het Poort6-rapport rept - godzijdank! - met geen woord over catalogusbouw. En in de regiecorporatie wordt Dreimullers 500 euro-grens al weer behoorlijk genuanceerd. Maar goed, beide studies maken wel duidelijk dat het zeker goedkoper kan. De sector leidt onmiskenbaar aan vetzucht.

Zorgelijk is echter dat beide rapporten ter bestrijding een soort eenheidskuur voorschrijven. Iedereen moet zo ongeveer hetzelfde bedrijfsmodel kiezen. Dat is een oplossing in de verkeerde richting, gebaseerd op een hardnekkig soort contextloos beheersingsgeloof. Dat werkt niet. Waar ik wel in geloof is dat er een transparante toerekening per woning komt van wat voor kosten de corporatie maakt. Dus als de corporatie van de 1.500 euro lasten per woning bijvoorbeeld 500 euro aan personeel & verhuur, 300 euro aan wijkinvesteringen, 150 euro aan huismeesters en nog wat van dergelijke sociaal-maatschappelijke doelstellingen uitgeeft, dan geeft dat precies aan met wat voor soort corporatie we te maken hebben. Elke burger kan corporaties dan publiekelijk met elkaar vergelijken en een gemeenteraad kan daar munitie uit putten om een corporatie die uit de toon valt het vuur na aan de schenen te leggen.

Zo’n zelfbewuste redenering had ik graag gelezen in de brief die Aedes aan minister Blok stuurde als reactie op een Tweede Kamer-motie waarin om een plan van aanpak wordt gevraagd om te komen tot beheersing van de bedrijfskosten per corporatie. Vier maanden heeft Aedes erover kunnen doen om een antwoord te formuleren. Het antwoord dat op 6 mei kwam was onthutsend. Zelden zo’n nietszeggende brief gelezen. Per 1 juli komt er een Corporatie Benchmark Centrum, dat onder meer workshops gaat organiseren. Bij ons thuis noemen ze zoiets: een kluitje in het riet. Ik vrees dat ze daar in de Tweede Kamer net zo over denken.

Deze column is eind mei verschenen in Aedes Magazine, nr. 5/2013.

In maart presenteerde het Tijdschrift voor Sociale Vraagstukken haar eerste nummer. Het kwartaaltijdschrift is de opvolger van TSS, waarin ik maandelijks een column verzorgde. Dat wordt dus nu eens in de drie maanden. In het eerste nummer ontbrak mijn column, omdat daarin al een uitvoerig interview te lezen stond met mij en Nico de Boer over de impact van ons essay Burgerkracht, dat al weer twee jaar geleden is verschenen. Hieronder mijn eerste column voor het Tijdschrift voor Sociale Vraagstukken. Een iets uitvoeriger versie is te lezen op www.sociale vraagstukken.nl, en ook op deze site.

Gespreide verantwoordelijkheid

Het begrip ‘eigen kracht’ behoort inmiddels tot het basisvocabulaire van zo ongeveer elke instelling in de sector zorg en welzijn. Het ontbreekt ook in geen enkele nota over de wijze waarop gemeenten de drie Decentralisaties (jeugdzorg, AWBZ en de participatiewet) denken te overleven. Grote eenstemmigheid alom: de nieuwe verzorgingsstaat zal gebaseerd zijn op de eigen kracht van burgers.

Hoewel…  de laatste maanden lijkt het tij te keren. De sceptici winnen duidelijk veld. Het congres Eigen kracht ontkracht dat half mei door de Universiteit van Amsterdam georganiseerd werd, werd vele malen overtekend.  Niet de eerste de besten academici (Evelien Tonkens, Jan Willem Duyvendak) plaatsten bij die gelegenheid nadrukkelijk vraagtekens bij het steeds indringender  emotionele beroep dat overheden doen op burgers om meer eigen verantwoordelijkheid te nemen.
In deze sfeer van toenemende twijfel komen ook de veelgeprezen Eigen Kracht-conferenties meer en meer onder vuur te liggen. Er is Zweeds onderzoek (uit 1997, gepubliceerd door Sundell en Vinnerljung in 2004) boven water gekomen waaruit blijkt dat de effecten op de langere termijn niet perse positief zijn. Sindsdien hoor je steeds vaker mensen beweren dat het netwerk helemaal niet zo’n krachtige partner is als wordt voorgespiegeld. Vaak blijken de leden de afspraken niet na te komen; bij nieuwe problemen of crisissituaties moet toch weer professionele hulp optreden.

Dat alles is typisch Nederlands: eerst overdrijven we en vervolgens bestrijden we de overdrijving. Het risico van deze stemmingswisselingen is dat we in het tumult de essentie uit het oog verliezen. Daardoor dreigen we nu te verzanden in een discussie over een substitutievraagstuk: meer van het een, dus minder van het andere.  Het is ‘meer’ eigen kracht/eigen verantwoordelijkheid tegenover ‘minder’ gegarandeerde zorg door de overheid, het is minder professionele zorg tegenover meer zorg door de buren/familie/netwerk; het is een eigen kracht conferentie tegenover professionele hulpverlening.

 Maar de essentie is nu juist dat het geen meer-minder dan wel of-of kwestie is. Wat met het begrip eigen kracht aan de orde is, is niet louter een vorm van door bezuinigingen opgedrongen uitruil, maar iets veel fundamentelers. Rob van Pagée, een van de founding fathers van de Eigen Kracht conferenties in Nederland, heeft daar vanaf het begin ook altijd op gehamerd. Het gaat niet om een nieuw goedkoper trucje; nee, het gaat om een fundamentele wisseling van machtsperspectief, om een andere vorm van eigenaarschap. ‘We draaien de rollen om. We zeggen: mensen zijn niet vooral dragers van problemen, maar in de eerste plaats eigenaar van oplossingen. En daarbij is functioneel dat zij zich niet langer klein maken en laten afzonderen in een individueel traject maar juist het tegendeel doen: mobiliseer hulpbronnen, maak de kring van mensen om je heen groter.’

Het gaat, met andere woorden, om nieuwe, moderne vormen van gespreide verantwoordelijkheid (in plaats van eigen verantwoordelijkheid/zelfredzaamheid) en daardoor om een herontwerp van professionele dienstbaarheid  (in plaats van terugtredende professionals) en institutionele arrangementen (in plaats van grootschalige dienstverleningsindustrieën) waarin die herverdeelde verantwoordelijkheid vorm moet krijgen. De terreinwinst die de afgelopen jaren geboekt is, betreft vooral het terugdringen van die institutionele vanzelfsprekendheden die mensen ‘onteigenen’ en nogal eens afhankelijk maken van bureaucratische logica’s. Dat is een hele krachttoer geweest. Laten we in onze discussie-ijver ervoor waken dat die winst niet verloren gaat.

Deze column verschijnt in juni in nummer 2/2013 van het Tijdschrift voor Sociale Vraagstukken. Ook geplaatst op: www.socialevraagstukken.nl.